„Ołówkiem i pędzlem” Historia Sztuki – Część 8 – MALARSTWO BATALISTYCZNE I OBRAZEK Z ROTUNDY

Burzliwy wiek dziewiętnasty obfitował w Polsce, w wiele ciekawych zjawisk w malarstwie. Wówczas tworzyli Henryk Siemiradzki i Józef Brandt, a symboliczne berło króla sztuki należało do Jana Matejki. Jednak to pokolenie ich uczniów stworzyło największy (pod względem formatu) polski obraz. Panorama Racławicka  powstała w 1894, by uświetnić Powszechną Wystawę Krajową we Lwowie. Pracę nad nią podjęli uznani wówczas artyści: Jan Styka i Wojciech Kossak. Do współpracy zaproszono m.in. znanego niemieckiego pejzażystę Ludwika Bollera. W kwietniu 1893 malarze ci udali się na pola pod Racławicami w celu wykonania szkiców i zapoznania się z terenem. Powstała tzw. Mała Panorama Racławicka – cztery obrazy „szkice” o formacie 111/290 cm. Dodatkowo artyści dysponowali planem bitwy, zdobytym w Wiedeńskim Ministerstwie Wojny, studiami strojów chłopów i poszczególnych regimentów wojskowych. Płótno sprowadzone z Belgii w 14 brytach o długości 15 metrów, na miejscu zszyto i naciągnięto na specjalne rusztowanie. Prace malarskie z udziałem wielu pomocników przebiegały w specjalnie do tego celu wybudowanej rotundzie. Panorama przedstawia jeden z epizodów insurekcji kościuszkowskiej – zwycięstwo wojsk polskich dowodzonych przez gen. Tadeusza Kościuszkę nad wojskami rosyjskimi pod dowództwem gen. Aleksandra Tormasowa. Obecnie obraz znajduje się we Wrocławiu. Prezentowany jest w specjalnie wybudowanej rotundzie, w której, bezpośrednio przed płótnem zaaranżowana jest trójwymiarowa imitacja pejzażu. Jego wymiary stanowi 15-metrowa wysokość oraz 120-metrowa szerokość co daje 1800 metrów kwadratowych powierzchni malarskiej. Panorama Racławicka  jest nie tylko największym polskim obrazem, lecz także wyjątkowym dobrem kultury narodowej.